Obecnie coraz więcej osób planując wystrój lokalu postanawia skorzystać z usług architekta wnętrz. Sporządza on projekt wnętrza dopasowany do nieruchomości i wymagań klienta. Niejednokrotnie po otrzymaniu tego rodzaju projektu podmiot zainteresowany ma wątpliwości, czy może go wykorzystać przy okazji urządzania innych lokali, udostępnić publicznie (np. w internecie) lub wprowadzić w nim zmiany. Użytkownicy znanych portali zastanawiają się również, czy możliwe jest skorzystanie z już gotowych, udostępnionych w internecie projektów. Wszystkie te kwestie wiążą się z problematyką ochrony praw własności intelektualnej projektów.
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż projekt wnętrz może stanowić przedmiot prawa autorskiego, jeśli cechuje się on wystarczającą oryginalnością i indywidualnością. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. 2019 poz. 1231), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W przypadku spełnienia wszystkich z powyższych przesłanek, dzieło tego rodzaju podlega ochronie prawnej, zaś jego twórcy przysługują autorskie prawa osobiste i majątkowe.
Ponadto wygląd wnętrza może stanowić znak towarowy – konkluzja ta wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydanego w sprawie o sygn. C-421/13 dotyczącej wyglądu sklepów Apple. Tego rodzaju znak towarowy musi jednak być na tyle charakterystyczny, by zapewnić możliwość odróżnienia oferowanych przez zgłaszającego towarów lub usług, od usług i towarów innych przedsiębiorców działających na rynku, stąd będzie posiadał ograniczone zastosowanie w praktyce gospodarczej. Planując jednak budowanie marki na dużą skalę, warto rozważyć możliwość skorzystania z powyższego rozwiązania.
W projekcie wnętrza twórca wykorzystuje też inne elementy podlegające ochronie na gruncie prawa autorskiego bądź prawa własności przemysłowej, takie jak meble, dzieła sztuki czy sprzęty elektroniczne. Celem uniknięcia naruszenia praw ochronnych ich twórców umieszczając tego rodzaju obiekty w swoim projekcie, projektant powinien spełnić odpowiednie wymogi. Pomocny w ich ustaleniu może być przy tym art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów oraz rozpowszechnione utwory plastyczne, utwory fotograficzne lub drobne utwory w całości w zakresie uzasadnionym celami cytatu, takimi jak wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości (prawo cytatu). W przypadku wzorów przemysłowych, podobne uprawnienie zostało przewidziane w art. 115 pkt ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r.- prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2001 Nr 49 poz. 508).
Warunkiem skorzystania z opisanego powyżej prawa cytatu jest jednakże oznaczenie autora zaprezentowanych utworów oraz źródła, z którego dane dzieło pochodzi. Zaniechanie powyższego w prosty sposób prowadzić może do naruszenia praw ochronnych przysługujących uprawnionym.
Stworzenie projektu wnętrza jest w zasadzie niemożliwe bez zawarcia w nim przedmiotów podlegających ochronie na gruncie ustawy o prawach autorskich bądź o ustawy prawo własności przemysłowej. Poprzez ewentualne udostępnienie tego rodzaju projektu, dochodzi do jego rozpowszechnienia na innym polu eksploatacji. Celem uniknięcia naruszenia praw podmiotów uprawnionych konieczne jest dochowanie stosownych wymogów, opisanych powyżej. W przeciwnym razie przedmiotowe działanie może się wiązać z nieprzyjemnymi sankcjami oraz roszczeniami, przykładowo w postaci żądania zaniechania dalszych naruszeń, usunięcia ich skutków i naprawienia wyrządzonej szkody.
