Trwająca pandemia związana z wirusem COVID-19 spowodowała, że część podmiotów zaczęła już podejmować próby rejestracji nazwy wirusa jako znaku towarowego. Zgłoszenia składające się z tego rodzaju oznaczeń złożone zostały w pierwszej kolejności w chińskim urzędzie ds. znaków towarowych- co w tym przypadku poskutkowało nałożeniem na podmiot składający aplikację grzywny w wysokości ok. 14.000 dolarów, w związku z próbą rejestracji znaku w złej wierze.
W ostatnich dniach BOIP (Benelux Office for International Property) opublikował oficjalny komunikat w treści którego wskazano, że odnotowano wpływ wielu aplikacji mających na celu rejestrację oznaczeń związanych z koronawirusem.
Czy jednak jest to możliwe w świetle obowiązujących regulacji?
W dniu 18 marca 2020 roku EUIPO zarejestrowało pierwsze zgłoszenie mające na celu rejestrację słownego znaku towarowego „SARS-COV-2 Quick”, dla towarów ujętych w klasyfikacji nicejskiej w klasie numer 5, jako środki diagnostyczne dla użytku medycznego.
W czasie trwania epidemii SARS w 2003 roku podjęto analogiczną próbę. Kanadyjska spółka złożyła do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (obecnie znanego powszechnie jako EUIPO) wniosek o rejestrację słownego znaku towarowego „DETECT-SARS”, dla towarów ujętych w klasie piątej klasyfikacji nicejskiej jako narzędzia diagnostyczne.
Aplikacja ta nie została jednakże uwzględniona. W uzasadnieniu swej decyzji Urząd wskazał, iż oznaczenie to ma charakter opisowy i pozbawione jest charakteru odróżniającego.
Argumenty te pozostają aktualne również w stosunku do prób rejestracji oznaczeń zawierających w sobie nazwę koronawirusa.
Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych, nie są rejestrowane, a w przypadku gdy zostały już zarejestrowane, podlegają unieważnieniu m.in.:
a) oznaczenia, które nie mogą stanowić znaku towarowego;
b) znaki towarowe, które pozbawione są odróżniającego charakteru;
c) znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub określeń mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług;
d) znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub określeń, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych;
e) oznaczenia, które składają się wyłącznie z:
- kształtu lub innej właściwości, wynikających z charakteru samych towarów;
- kształtu towarów lub innej ich właściwości, niezbędnych do uzyskania efektu technicznego;
- kształtu lub innej właściwości, zwiększających znacznie wartość towarów;
f) znaki towarowe, które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
g) znaki towarowe, które ze względu na swój charakter mogą wprowadzać odbiorców w błąd, na przykład co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towarów lub usługi.
Powyższe okoliczności stanowią bezwzględną przyczynę odmowy rejestracji znaku towarowego.
Oznaczenia składające się na znak towarowy muszą pozwalać na odróżnienie towarów i usług jednego przedsiębiorstwa od towarów i usług innego. Aby kwalifikować się do rejestracji, znak towarowy musi mieć charakter odróżniający- konsumenci powinni być w stanie właściwie rozpoznawać znak. Powinien on nadto pozwalać odróżnić dane przedsiębiorstwo od innych firm na rynku, co umożliwi ochronę oraz budowanie tożsamości i wartości marki.
Jak wspomniano, znak towarowy nie może nadto stanowić opisu sprzedawanych towarów lub usług- nie powinien monopolizować znaku opisującego jedynie oferowane towary i/lub usługi. Tego rodzaju oznaczenia musza być bowiem dostępne dla wszystkich.
Losy opisywanego na wstępie zgłoszenia znaku towarowego zawierającego oznaczenie COVID-19 można śledzić po jego numerze- 018212408, choć zważywszy na wcześniejsze, analogiczne próby powstałe w przypadku chęci rejestracji znaku towarowego składającego się ze słów „DETECT-SARS”, należy się spodziewać, że nie zostanie on objęty prawem ochronnym.
