W ostatnim czasie Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych dla okręgu Columbia zajmował się interesującą sprawą z naruszeniem praw autorskich, znaku towarowego oraz… wtargnięciem. Postępowanie to dotyczyło sporu pomiędzy IMAPizza LLC a At Pizza Limited.
W ramach powyższego postępowania powód (IMAPizza), prowadzący w Stanach Zjednoczonych sieć restauracji „&pizza” wystąpił z szeregiem roszczeń przeciwko swemu konkurentowi zza oceanu, At Pizza Limited, właścicielowi restauracji „@pizza”, zlokalizowanej w Edynburgu.
Powód zarzucił pozwanemu, że lokal „@pizza” stanowi wyraz naśladownictwa prowadzonej przez niego sieci restauracji w Stanach Zjednoczonych. Wedle jego argumentacji, założyciele drugiej z restauracji odwiedzili lokale „&pizza” w Stanach Zjednoczonych, wykonali fotografie charakterystycznego dla nich wystroju i sposobu podawania dań, oraz pobrali zdjęcia ze stron internetowych sieci, by następnie naśladować ich model biznesowy.
Ze względu na powyższe IMAPizza wytoczyła At Pizza Limited powództwo, zarzucając naruszenie prawa autorskich, naruszenie znaku towarowego, popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji oraz naruszenie własności poprzez wtargnięcie do lokalu. W odpowiedzi na powyższe, pozwani będący obywatelami Wielkiej Brytanii, podnieśli zarzut braku jurysdykcji w sprawie.
Naruszenie praw autorskich
Powód stał na stanowisku, że At Pizza naruszyła jego prawa autorskie do fotografii oraz projektów wnętrz lokali sieci „&pizza”, wykonując w ramach prowadzonej działalności kopie trzech chronionych prawem autorskim zdjęć pizzerii oraz robiąc jej zdjęcia.
Zgodnie z tyt. 17 § sec. 106 US Code, celem wykazania naruszenia prawa autorskiego uprawniony musi wykazać, że przysługują mu prawa autorskie do danego dzieła, oraz że nastąpiło jego naruszenie, poprzez wykorzystanie w całości lub części. Kodeks Stanów Zjednoczonych znajduje jednak zastosowanie do postępowań związanych z naruszeniem mającym miejsce na terenie USA. W orzecznictwie przyjmuje się, że w określonych sytuacjach możliwe jest jednakże jego zastosowanie w mniej oczywistych przypadkach.
Dla przykładu, w sprawie Spanski Enterprises Inc. przeciwko Telewizji Polskiej S.A., amerykański sąd uznał, że nawet jeśli działanie naruszyciela miało miejsce poza granicami Stanów Zjednoczonych istnieje „dopuszczalne krajowe zastosowanie” amerykańskiej ustawy Copyright Act o ile zachowanie lub skutki istotne dla przedmiotu ustawy miały miejsce w Stanach Zjednoczonych. Przykładowo, w powyższym postępowaniu przeciwko Telewizji Polskiej S.A. wskazano, że chociaż transmisja chronionego prawem autorskim programu telewizyjnego pochodzi z Polski, ustawa ta będzie mieć zastosowanie do wyświetlania programu w USA (nawet za pośrednictwem Internetu). Doprowadziło to do uznania, że zachowanie istotne dla przedmiotu sprawy miało miejsce w Stanach Zjednoczonych, a zatem możliwe jest jej rozpoznawanie na gruncie amerykańskich przepisów federalnych.
W omawianej sprawie IMAPizza twierdziło, że pozwany dokonał pobrania chronionych prawem autorskim zdjęć restauracji ze stron internetowych działających na serwerach zlokalizowanych w USA oraz wykonał fotografie restauracji będąc w Stanach Zjednoczonych. Argumenty nie zostały jednakże uznane za wystarczające dla przyjęcia zastosowania norm krajowych.
Naruszenie znaku towarowego
Aktem prawnym regulującym w Stanach Zjednoczonych ochronę znaków towarowych jest Lanham Act. Podobnie jak w przypadku Copyright Act, jego zastosowanie co do zasady ma miejsce w przypadku popełnienia czynu na terenie USA. Judykatura wykształciła jednak niewielkie odstępstwa od powyższego, przyjmując, że z naruszeniem znaku towarowego możemy mieć do czynienia również wtedy gdy sprzedaż danego przedmiotu, oznaczonego znakiem towarowym ma miejsce poza granicami kraju, jednak skutki sprzedaży wystąpiły również na terenie Stanów Zjednoczonych (Steele v. Bulova Watch Co). W niniejszej sprawie sąd uznał, iż warunek w postaci wystąpienia skutków w USA nie został jednakże spełniony, albowiem restauracja At Pizza zlokalizowana jest w Wielkiej Brytanii, działa ona na rynku lokalnym, a strony korzystają z odmiennych dostawców.
Wtargnięcie
Najbardziej zaskakującym z postawionych przez powoda w ramach niniejszej sprawy zarzutów, był zarzut nieuprawnionego wtargnięcia na teren nieruchomości (lokalu) „&pizza”. Jak można się domyślić, również on nie został uwzględniony przez sąd. IMApPzza podnosiło, że wejście przedstawicieli pozwanego do jednego z lokali powoda było nieuprawnione, ponieważ odbyło się ono w celu obserwacji i wykonania zdjęć lokalu. W odpowiedzi na to pozwani wskazali, że restauracje powoda są miejscem publicznym, otwartym dla wszelkiego rodzaju klientów, co zostało przyznane przez sąd, który dodatkowo podkreślił, że przebywając w lokalu przedstawiciele pozwanego nie mieli możliwości zaobserwowania jakichkolwiek utworów bądź informacji handlowych niedostępnych publicznie.
Sąd pierwszej instancji uznał, że roszczenia IMAPizza dotyczące naruszenia praw autorskich, znaku towarowego i popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji nie zasługują na uwzględnienie, ponieważ istotne fakty powstały poza terytorium zastosowania Copyright Act oraz Lanham Act. W uzasadnieniu słusznie podkreślono, iż IMAPizza może odczuć praktyczne konsekwencje działania pozwanego w momencie otwarcia lokali w Wielkiej Brytanii. W momencie, gdy żadne ze skutków naruszeń (choćby w sferze ekonomicznej) nie wystąpiły jednak obecnie na terenie USA, argument dotyczący braku jurysdykcji należy uznać za właściwy, choć niekoniecznie satysfakcjonujący pod kątem możliwości ochrony praw przed niesłusznym naśladownictwem.
Obraz Igor Ovsyannykov z Pixabay
