Podstawowym sposobem zabezpieczenia powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności jest zawieszenie toczącego się na podstawie tegoż tytułu postępowania egzekucyjnego. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie niweczy jednak skutków dokonanych już w tym postępowaniu czynności, pozostają one w mocy, nie dochodzi do uchylenia dokonanych już zajęć.
Formułowane są więc wnioski zmierzające go zastosowania dalej idącego sposobu zabezpieczenia – uchylenia czynności egzekucyjnych (w szczególności zajęć).
W orzecznictwie sądów powszechnych formułowany jest pogląd, że nie ma podstaw, by w ramach postępowania zabezpieczającego uchylać czynności komornika, albowiem leży to poza zakresem postępowania egzekucyjnego.
Szczególny sposób zabezpieczenia
Do 5 lutego 2005 roku obowiązywał przepis, zgodnie z którym sąd mógł na wniosek powoda zabezpieczyć powództwo przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego (art. 843 § 4 k. p. c.) Przepis ten wyraźnie wskazywał podstawowy sposób zabezpieczenia, a Sąd Najwyższy interpretował go w ten sposób, że powództwo przeciwegzekucyjne może być zabezpieczone jedynie przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Po objęciu tego zagadnienia art. 755 § 1 pkt 3) k. p. c. sytuacja prawna zmieniła się o tyle, że zawieszenie postępowania egzekucyjnego przestało być szczególnym sposobem zabezpieczenia powództw przeciwegzekucyjnych, a stało się sposobem zabezpieczenia powództw obejmujących roszczenia niepieniężne.
Ogólny sposób zabezpieczenia
W aktualnym stanie prawnym sąd zyskał więc kompetencje do udzielania zabezpieczenia powództwa opozycyjnego w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni.
Odnośnie do zabezpieczenia powództwa z art. 840 k. p. c. ostało się jednak zapatrywanie, że „w zasadzie trudno byłoby zastosować inny sposób, adekwatny do ochrony tych żądań” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 2017 roku, IV CSK 266/16).
Moim zdaniem powyższy pogląd można zaaprobować jedynie w zakresie, w jakim Sąd Najwyższy wskazał, że uchylenie wszystkich czynności egzekucyjnych doprowadziłoby do faktycznego zakończenia tego postępowania, wbrew woli wierzyciela i do udaremnienia egzekucji (skutek równy ze skutkiem umorzenia – art. 826 k. p. c.). Dopuszczalne byłoby więc uchylenie części czynności egzekucyjnych, nie prowadzące do udaremnienia egzekucji. Przykładowo nie neguję możliwości uchylania części z kilku dokonanych zajęć. Brak podstaw normatywnych do wyłączenia takiej możliwości.
Co za tym idzie sąd udzielając zabezpieczenia może uchylić odpowiednią część czynności egzekucyjnych.
________________________________
Polecamy również temat sytuacji wierzyciela pauliańskiego w razie ogłoszenia upadłości wobec osoby trzeciej. Tekst przeczytanie na naszym blogu w całości poświęconemu skardze pauliańskiej.
