18.08.2020

Powództwo wzajemne w postępowaniu IP

Szczególna regulacja powództwa wzajemnego w sprawach z zakresu własności intelektualnej porządkuje zależność między tymże postępowaniem cywilnym a postępowaniem w przedmiocie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa.

Jeżeli powództwo wzajemne w tym przedmiocie zostanie wytoczone przez wszczęciem postępowania przed Urzędem Patentowym, droga postępowania sądowego będzie wyłączna, a uwzględnienie powództwa wzajemnego będzie skutkowało oddaleniem powództwa głównego. 

W dniu 1 lipca 2020 roku weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego wprowadzającą postępowanie odrębne w sprawach z zakresu własności intelektualnej. Nowelizacja związana jest z implementacją dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej, o czym już pisaliśmy (https://www.filipiakbabicz.com/strategieprocesowe/2020/07/29/powodztwo-o-ustalenie-nienaruszania-cudzych-praw/) Przewiduje ona wprowadzenie szeregu nowych rozwiązań, takich jak wyjawienie lub wydanie środka dowodowego. Umożliwia ona nadto wniesienie powództwa wzajemnego w sprawach o naruszenie prawa do znaku lub wzoru przemysłowego.

Warunki dopuszczalności pozwu wzajemnego

Do pozwu wzajemnego w sprawach z zakresu własności intelektualnej zastosowanie znajdują zasady ogólne wynikające z art. 204 k.p.c., będącego podstawą tejże instytucji. Oznacza to, że powództwo wzajemne będzie można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli jej nie złożono – w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono albo na które wezwano pozwanego.

Zgodnie z nowowprowadzonym art. 479122 k.p.c. powództwo wzajemne w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego będzie dopuszczalne, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Stanowi to wyłom od dotychczasowej zasady wyłączności Urzędu Patentowego w zakresie orzekania co do praw wyłącznych.

Sąd będzie przy tym związany podstawą prawną unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa wskazaną przez powoda wzajemnego.

Unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego będzie możliwe jedynie w przypadku stwierdzenia przesłanek wynikających z ustawy prawo własności przemysłowej. Sądy do sprawy własności intelektualnej będą zatem musiały bazować na dotychczasowych koncepcjach interpretacyjnych wypracowanych przez Urząd Patentowy oraz odpowiednie organy unijne.

Przebieg postępowania

Po wniesieniu pozwu wzajemnego sąd będzie musiał zwrócić się do Prezesa Urzędu Patentowego RP celem ustalenia, czy w urzędzie tym nie jest prowadzone postępowanie w przedmiocie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia znaku. Jeżeli okaże się, że przed Urzędem Patentowym toczy się sprawa o unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia prawa, sąd zawiesi postępowanie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przed Urzędem. Nadto sąd odrzuci pozew wzajemny, jeżeli decyzja wydana przez Urząd Patentowy, dotycząca tego samego przedmiotu sprawy, w tym podstawy powództwa wzajemnego, stała się prawomocna.

Odpis prawomocnego wyroku unieważniającego prawo lub stwierdzającego wygaśnięcie prawa, sąd przesyłać będzie Urzędowi Patentowemu w celu dokonania wpisu do właściwego rejestru.

Uwzględnienie powództwa wzajemnego będzie przy tym miało immanentny związek z powództwem głównym. Jego uwzględnienie poprzez przykładowe stwierdzenie wygaśnięcia znaku będzie bowiem oznaczało konieczność oddalenia pozwu głównego, dotyczącego naruszenia znaku. Analogiczna zależność będzie mieć miejsce w przypadku unieważnienia znaku lub wzoru przemysłowego.

 Podsumowanie

Wprowadzoną zmianę należy ocenić zdecydowanie korzystnie. Przed jej wprowadzeniem powszechny był bowiem problem związany z rozpatrywaniem zależności pomiędzy postępowaniem sądowym w przedmiocie naruszenia znaku, a postępowaniem o jego unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia. Brak jednoznacznych uregulowań oznaczał  fa­kul­ta­tyw­ność za­wie­sze­nia po­stę­po­wa­nia w przedmio­cie na­ru­sze­nia zna­ku to­wa­ro­we­go do cza­su roz­po­zna­nia kwe­stii je­go unie­waż­nie­nia, która mogła doprowadzić do wydania dwóch sprzecz­nych roz­strzy­gnięć. Wyeliminowanie tego rodzaju dowolności uznać należy za prawidłowe rozwiązanie. Możliwość wniesienia pozwu wzajemnego będzie przy tym stanowić bardzo istotne narzędzie z perspektywy obrony pozwanego.

Zobacz także:
02.06.2020

Prawdopodobieństwo szkody w majątku dłużnika jako przesłanka zawieszenia postępowania egzekucyjnego

22.05.2020

Przepisy o odpowiedzialności solidarnej chronią też inwestora

07.05.2020

Roszczenie wobec podwykonawcy jako obrona wykonawcy przed roszczeniem inwestora o naprawienie szkody z tytułu nienależytego wykonania umowy o roboty budowlane

08.11.2019

Zarzut potrącenia: Broń obosieczna – wsteczny skutek potrącenia

12.06.2019

Rozszerzenie powództwa będzie mieć wyższą cenę