Dnia 13 czerwca br. uchwalona została ustawa o krajowym zasobie nieruchomości. Większość jej postanowień wejdzie w życie 15 sierpnia br. Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w prawie budowlanym, specustawie mieszkaniowej, ustawie o gospodarce nieruchomościami, jak i ustawie przekształceniowej.
W zakresie prawa budowlanego, po nowelizacji niezgodność zamierzenia budowlanego z celem użytkowania wieczystego nie może stanowić podstawy do wydania decyzji o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. Nowa regulacja zawarta została w art. 32 ust. 4b prawa budowlanego. Organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może po nowelizacji odmówić wydania pozwolenia na budowę dla inwestycji realizowanej niezgodnie z celem, na jaki ustanowiono prawo użytkowania wieczystego. Jest to ważna zmiana bowiem dotąd organ posiadał w tym zakresie kompetencję uznaniową.
Kompatybilne z nowelizacją prawa budowlanego są zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Znowelizowany art. 73 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowić ma o tym, że gdy dany grunt jest faktycznie wykorzystywany inaczej, niż zostało to przewidziane podczas przekazywania go w użytkowanie, można wystąpić z wnioskiem o zmianę celu użytkowania wieczystego. Taka regulacja będzie przydatna zwłaszcza dla deweloperów, którzy chcieliby budować osiedla mieszkaniowe na terenach poindustraialnych.
Ułatwienia dla deweloperów niesie za sobą nowelizacja specustawy mieszkaniowej. Mocą poprawek Senatu w art. 17 ust. 2 pkt 2 specustawy mieszkaniowej otrzymuje brzmienie:
„w odległości nie większej niż 3000 m, a w miastach, w których liczba mieszkańców przekracza 100 000 mieszkańców – 1500 m, od szkoły podstawowej, która jest w stanie przyjąć nowych uczniów w liczbie dzieci stanowiącej nie mniej niż 7% planowanej liczby mieszkańców inwestycji mieszkaniowej.”,
Natomiast ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„Spełnienie warunków, o których mowa w ust. 2 pkt 2, w zakresie możliwości przyjęcia nowych uczniów w szkole podstawowej ocenia się na podstawie zaświadczenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta).”
Wyeliminowano obowiązek lokalizowania inwestycji w odległości nie większej niż 3000 m, a w miastach, w których liczba mieszkańców przekracza 100 000 mieszkańców – 1500 m, od przedszkola, które jest w stanie zapewnić wychowanie przedszkolne dzieciom w liczbie stanowiącej nie mniej niż 3,5% planowanej liczby mieszkańców inwestycji mieszkaniowej.
Ze względu na bardzo rygorystyczne warunki, przed nowelizacją samorządy odmawiały wydania zaświadczenia. To właśnie zapisy dotyczące dostępu do placówek edukacji stały się dla samorządów częstym argumentem przeciwko danej inwestycji. Samorządy nie wydawały zaświadczeń, ponieważ władze nie mogły zagwarantować na piśmie, że dzieci z konkretnej inwestycji będą miały zagwarantowane miejsca w placówkach szkolnych i przedszkolnych. Po nowelizacji ma się to zmienić.
Ponadto, nowelizacja dodaje do ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności nowy art. 1 a. Po nowelizacji przekształceniem zostaną objęte również grunty, na których stoją budynki inne, niż mieszkalne, pod warunkiem, że powierzchnia budynków użytkowych nie może przekraczać 30 proc. powierzchni użytkowej wszystkich budynków położonych na tym gruncie. Do takich budynków należą przede wszystkim obiekty przeznaczone pod handel i usługi.
