Wniesienie zażalenia co zasady nie wstrzymuje wykonania postanowienia. Oczywiście kodeks postępowania cywilnego przewiduje pewne wyjątki od powyższego, przykładowo w przypadku wniesienia zażalenia na postanowienie uchylające lub zmieniające postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia (art. 742 § 3 k.p.c.) jednak w większości spraw konieczne będzie złożenie wniosku o wstrzymanie wykonalności postanowienia.
Podstawę dla tego rodzaju wniosku stanowi art. 396 k.p.c. Zazwyczaj wniosek ten zamieszczany jest w zażaleniu na postanowienie. Uznać należy, iż ma on zastosowanie do postanowień, które są wykonalne, mimo braku prawomocności.
W jego treści należy wskazać konkretne powody, ze względu na które brak wstrzymania wykonalności postanowienia mógłby rodzić negatywne skutki dla wnioskodawcy. W samym przepisie nie wskazano przesłanek dla zastosowania powyższej instytucji, dlatego w doktrynie postuluje się odwołanie do przesłanek wynikających z art. 414 k.p.c.
Postanowienie o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego postanowienia zostanie wydane wówczas, gdy wnioskodawca uprawdopodobni, że w wyniku wykonania postanowienia poniesie (jakąkolwiek) szkodę[1]. Uprawdopodobnienie, zgodnie a art. 243 k.p.c. oznacza, że nie jest konieczne wykazanie tej przesłanki w znaczeniu dowodowym, ponieważ nie obowiązuje w takim przypadku zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Zostało ono przez ustawodawcę zwolnione od formalizmu zwykłego postępowania dowodowego, co oznacza, że wykazując daną okoliczność strona nie jest skrępowana wymaganiami co do formy przeprowadzenia dowodów, przewidzianymi w przepisach o postępowaniu dowodowym. Tym samym sąd otrzymuje uprawnienia do swobodnej oceny, czy w danym stanie faktycznym doszło do wystarczającego uprawdopodobnienia[2]. Szkoda może mieć zarówno majątkowy, jak i niemajątkowy charakter.
Wniosek ten może oczywiście dotyczyć jedynie postanowień, które w praktyce podlegają wykonaniu. Za wykonalne, a zatem poddane regulacji art. 396 k.p.c., trzeba uznać postanowienia zdatne do wykonania środkami przymusu przewidzianymi w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, a zatem stanowiące tytuły egzekucyjne w rozumieniu art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c., jak również postanowienia wymagające innych czynności, niebędących czynnościami egzekucyjnymi, przykładowo nakazujące dostarczenie oryginału dokumentu[3].
Wniosek o wstrzymanie wykonalności postanowienia może zostać rozpoznany przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Co istotne, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 4 września 2009 roku, sygn. akt I CZ 83/09, na postanowienie w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia nie przysługuje zażalenie. W przypadku uwzględnienia naszego wniosku druga strona nie będzie mieć zatem możliwości zakwestionowania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie.
Warto również dodać, że w związku z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego dokonaną ustawą z dnia 4 lipca 2019 roku, wprowadzono możliwość wstrzymania wykonania postanowienia również przez sąd II instancji. W poprzednio obowiązującym kształcie przepisu kompetencja ta zastrzeżona była bowiem jedynie dla sądu I instancji.
[1] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1-42412, red. dr hab. Agnieszka Góra-Błaszczykowska,
[2] E. Rudkowska-Ząbczyk, [w:] Marszałkowska-Krześ, Postępowanie cywilne, 2008, s. 209–210,
[3] Zembrzuski Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, opublikowano: WKP 2020
_______________________
Zainteresował Cię ten temat? Może zainteresuje cię również nasz blog w całości poświecony skardze pauliańskiej? Sprawdź.
