Rozwijająca się epidemia COVID-2019 jest  zagrożeniem dla zdrowia i życia tysięcy ludzi, a także zmusza nas do zmian. Nierzadko w zawrotnym tempie. Obejmują one sferę gospodarczą, legislacyjną, a także funkcjonowania organów państwowych. Jest to, poza oczywistymi aspektami medycznymi i sanitarnymi, wynikiem próby normalizowania skutków społecznych wywołanych przez pandemię. Pojawiający się niepokój oraz przesyt informacyjny stanowią dla wielu okazję do wzbogacenia się kosztem osób pokrzywdzonych przez zaistniałą sytuację. Z tego względu, na polecenie prokuratora generalnego, w Prokuraturze Krajowej powołano zespół prokuratorów. Nosi on nazwę „zespołem ds. koordynacji walki z przestępczością gospodarczą w zw. ze stanem zagrożenia epidemicznego”.

Zespół został utworzony przez zarządzenie Prokuratora Krajowego z dnia 16 marca 2020 r. Zajmować się będzie analizą informacji o prowadzonych w prokuraturach postępowaniach, w celu oceny charakteru i skali tego rodzaju przestępczości. Dodatkowo będzie wyznaczał kierunki postępowań przygotowawczych, a także dokonywał oceny zasadności podejmowanych w nich czynności procesowych.  Szczególnie zaś przyjętej kwalifikacji prawnej oraz stosowania środków zapobiegawczych. Ma to zapewnić ujednolicenie praktyk w tym zakresie, a także zwiększyć ich skuteczność.

Pod lupą komisji

Warto wskazać, jakie sprawy staną się przedmiotem działań zespołu. Związane są one z praktykami, które w sposób nieuczciwy prowadzą do wykorzystania społecznego niepokoju, czy też przymusowej sytuacji osób dotkniętych skutkami epidemii. Dotyczą one:

• sprzedaży, bez uzasadnienia ekonomicznego, po zawyżonych cenach towarów w tym w szczególności artykułów spożywczych, leków, artykułów medycznych, środków dezynfekcyjnych,
• oszustw dotyczących rzeczywistej wartości, jakości i przydatności nabywanych towarów
•  internetowych oszustw polegających na wyłudzaniu pieniędzy pod pozorem zagrożenia epidemicznego,
• oszustw polegających na dezinformacji co do działania służb sanitarnych, kontrolnych i ochrony porządku publicznego państwa,
• zawierania niekorzystnych umów poprzez wykorzystanie trudnego położenia pokrzywdzonych.

Już na podstawie własnych obserwacji przypadków związanych z windowaniem cen, stwierdzić można, że krok ten nie jest bezpodstawny, a oceny takiej szczególnie dokonać można w świetle działań podjętych przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Powołał on specjalny zespół złożony z pracowników UOKiK oraz Inspekcji Handlowej, którego zadaniem jest monitorowanie cen w internecie oraz sklepach stacjonarnych.

Dotychczasowe działania

Prokuratura Krajowa udostępniła nowe dane na temat pracy Zespołu. Dotychczas we współpracy z Biurem do Walki Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji podjęto czynności m.in. w postępowaniach dotyczących:

• organizowanej na portalu internetowym fałszywej zbiórki pieniężnej pod hasłem: „Wsparcie dla Szpitala Zakaźnego w Warszawie w walce z koronawirusem SARS-CoV-2 i chorobą COVID-2019” ;
• oszustw na szkodę wielu pokrzywdzonych przy sprzedaży za pośrednictwem platformy aukcyjnej  środków dezynfekujących i środków ochrony osobistej;
• oszustwa przy zakupie masek ochronnych na szkodę zamawiającego, który przekazał na rachunki w czterech bankach, wskazanych przez sprawców, wyłudzone  środki w kwocie ponad 1 miliona 500 tysięcy zł;
• oferty zgłoszonej  za pośrednictwem portalu aukcyjnego określonej jako „terapia na koronawirusa”.

Rozwój analogicznych rozwiązań

Rozwiązania te są wynikiem wyjątkowego stanu, powstałego w wyniku panującej epidemii. Ich przedmiotowy zakres odnosi się głównie do towarów i szeroko pojętej dezinformacji. Sytuacja związana z COVID-2019 rozwija się jednak bardzo dynamicznie, a reakcje jednostek wymuszają stanowcze i zdecydowane działania rządzących. Można zatem zastanawiać się czy najbliższy czas nie przyniesie nowych regulacji. Miałyby one obejmować swym zakresem w szczególności sektor usług, a co za tym idzie, również branżę prawniczą. Niewątpliwie ona także zmuszona jest dostosowywać się do nowych okoliczności.